Ciekawostki Sport

Spalony w piłce nożnej – co to jest i na czym polega?

  • 4 października, 2024
  • 5 min read
Spalony w piłce nożnej – co to jest i na czym polega?

Spalony to jedna z najbardziej charakterystycznych i jednocześnie najczęściej dyskutowanych zasad w piłce nożnej. Choć dla wielu kibiców może wydawać się skomplikowana, jej zrozumienie jest kluczowe dla pełnego zrozumienia przebiegu meczu i decyzji sędziego. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest spalony, jak działa ta zasada oraz jakie są jej implikacje w trakcie rozgrywki.

Czym jest spalony?

Zasada spalonego została wprowadzona, aby zapobiegać sytuacjom, w których zawodnik drużyny atakującej miałby zbyt dużą przewagę nad obrońcami.

Spalony występuje, gdy zawodnik atakujący znajduje się bliżej linii bramkowej przeciwnika niż piłka i przedostatni zawodnik drużyny broniącej w momencie, gdy piłka jest do niego podawana.

Zasady spalonego

Aby uznać, że zawodnik jest na spalonym, muszą być spełnione pewne warunki:

  • Pozycja na boisku – zawodnik musi znajdować się na połowie przeciwnika. Jeśli jest na swojej połowie w momencie podania piłki, nie może być mowy o spalonym.
  • Przedostatni zawodnik drużyny broniącej – w momencie, gdy piłka jest podawana do zawodnika, musi on znajdować się na równi z przedostatnim zawodnikiem drużyny broniącej lub za nim. Przedostatni zawodnik najczęściej jest jednym z obrońców, ale może nim być również bramkarz.
  • Zagranie piłki – spalony zostaje odgwizdany tylko w momencie, gdy zawodnik atakujący aktywnie uczestniczy w grze, tzn. gdy bierze udział w akcji, do której piłka została mu zagrana. Jeśli zawodnik będący na spalonym nie bierze udziału w grze, gra jest kontynuowana.

Jak działa zasada spalonego?

W praktyce oznacza to, że zawodnik atakujący musi mieć na uwadze swoją pozycję w stosunku do piłki oraz przeciwników. Gdy piłka zostaje podana do przodu, a zawodnik atakujący jest „za” obrońcami (tj. bliżej bramki przeciwnika niż oni), arbiter zasygnalizuje spalonego, co skutkuje rzutem wolnym pośrednim dla drużyny broniącej. W sytuacji, gdy zawodnik jest „na równi” z przedostatnim obrońcą, nie ma mowy o spalonym, nawet jeśli znajduje się bliżej bramki niż piłka.

Aktywne uczestnictwo w grze

Nie każdy zawodnik, który jest na pozycji spalonej, popełnia błąd. Kluczowe jest to, czy zawodnik ten bierze aktywny udział w akcji. Przykładowo, zawodnik może być na pozycji spalonej, ale jeśli nie dotyka piłki, nie przeszkadza przeciwnikowi ani nie wpływa na przebieg gry, spalony nie zostaje odgwizdany. To często prowadzi do sytuacji, w których zawodnicy świadomie pozostają na spalonym, aby „zwieść” obrońców i stworzyć przestrzeń dla swoich partnerów.

Rola sędziego liniowego

Za ocenę, czy zawodnik jest na spalonym, odpowiadają sędziowie liniowi (asystenci). To oni, obserwując pozycję zawodników w momencie podania piłki, podnoszą chorągiewkę, gdy uznają, że nastąpił spalony. Decyzja o spalonym nie zawsze jest łatwa do podjęcia, zwłaszcza w dynamicznych sytuacjach, gdzie różnice w odległościach mogą wynosić zaledwie kilka centymetrów.

Wideo weryfikacja (VAR) a spalony

Wprowadzenie technologii VAR (Video Assistant Referee) zrewolucjonizowało sposób, w jaki sędziowie oceniają spalonego. Dzięki możliwości obejrzenia powtórek i analizie sytuacji z różnych kamer, sędziowie mają większą precyzję w ocenie tego, czy zawodnik był na pozycji spalonej w momencie podania piłki. VAR jest szczególnie przydatny w przypadkach, gdzie spalony jest „na granicy”, czyli gdy decyzja musi zostać podjęta w sytuacjach bardzo trudnych do zauważenia gołym okiem.

Historia zasady spalonego

Zasada spalonego w piłce nożnej ewoluowała na przestrzeni lat. Początkowo miała zupełnie inny kształt niż dzisiaj. W XIX wieku, gdy piłka nożna dopiero kształtowała swoje zasady, zawodnik mógł być uznany za spalonego, jeśli znajdował się bliżej bramki przeciwnika niż trzech obrońców. W miarę jak zmieniała się dynamika gry, zasady te zostały zredukowane do dwóch obrońców (w tym bramkarza). Dzięki temu atakowanie stało się łatwiejsze, co zwiększyło widowiskowość meczów.

Kontrowersje związane ze spalonym

Spalony często jest powodem kontrowersji zarówno na boisku, jak i poza nim. Wiele decyzji sędziów dotyczących spalonego było przedmiotem długich debat, a nawet protestów drużyn. Główna trudność polega na tym, że spalony to sytuacja, którą trzeba ocenić w bardzo krótkim czasie, podczas gdy piłka i zawodnicy poruszają się z dużą prędkością.

Często zdarza się, że zawodnicy są na tzw. „granicznej pozycji”, co oznacza, że są bardzo blisko zarówno linii spalonego, jak i przeciwników. W takich sytuacjach każda decyzja może być uznana za kontrowersyjną, zwłaszcza jeśli oglądana jest w zwolnionym tempie na powtórkach wideo.

Znaczenie taktyczne spalonego

Zasada spalonego odgrywa ogromną rolę w taktyce piłkarskiej. Drużyny broniące często stosują tzw. „pułapkę ofsajdową”, czyli świadome wyjście obrońców do przodu, aby złapać zawodników drużyny atakującej na pozycji spalonej. Ta technika wymaga doskonałej synchronizacji i komunikacji między obrońcami.

Z kolei drużyny atakujące muszą być bardzo świadome tej taktyki i odpowiednio planować swoje ruchy. Napastnicy starają się unikać spalonego, poruszając się w odpowiednim momencie, aby nie zostać złapanym przez obrońców. Szybkość i czas reakcji są kluczowe dla powodzenia akcji ofensywnych w takich przypadkach.

Spalony w piłce nożnej to zasada, która znacząco wpływa na przebieg meczu. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, jej celem jest zachowanie balansu między drużynami, by uniknąć nadmiernej przewagi atakujących. Zrozumienie spalonego jest kluczowe zarówno dla graczy, jak i kibiców, a jego znaczenie w taktyce piłkarskiej jest nie do przecenienia.

About Author

Arkadiusz Aro Małecki

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *